Je bent hier: Toets Orgel of kerkorgel onderhoud orgel
MMS_950x220

Onderhoud orgel

Het onderhoud van een pijporgel bestaat voornamelijk uit:

Klimaatbeheersing
Net zoals bij andere muziekinstrumenten (w.o. de piano) spelen klimatologische omstandigheden een belangrijke factor op de conditie van een orgel (en daarmee stemmen en ander onderhoud). De ons omringende lucht bevat een zekere hoeveelheid waterdamp. Warmere lucht kan meer waterdamp bevatten dan koude. Bij sterke afkoeling van een hoerveelheid lucht zal de waterdamp zich als condens of nevel onderscheiden. Wanneer een bepaalde hoeveelheid lucht verwarmd wordt, zal het vochtigheidspercentage afnemen. In grote ruimten zoals kerken is het ondoenlijk om via bevochtigingsapparatuur dit te ondervangen. Veel eenvoudiger is het dan om dit te regelen via warmte (minder stoken).

De hoeveelheid vocht dat in hout aanwezig is past zich aan de relatieve luchtvochtigheid van de omgeving. Dit vindt plaats als de luchtvochtigheid 20% stijgt of daalt. Wanneer we deze schommelingen dus binnen deze marge houden zal er geen maatverandering van het hout plaatsvinden. Belangrijk hierbij is:

1. Goed ventileren van een vochtige ruimte, aangezien vocht uitwijkt naar koudere lucht.
2. Gelijkmatig verwarmen. Ook in economisch opzicht is dit gunstiger. Het gebruik van hete luchtblazers is zeer schadelijk. Vloerverwarming is wel een zeer geschikte optie vanwege de gelijkmatige uitstralingsoppervlakte.

Stemmen
Het stemmen van het orgel wordt door de orgelbouwer gedaan. Voordat de orgelstemmer kan gaan stemmen, dient hij eerst de zgn. temperatuur te leggen. De keuze hieruit bestaat uit verschillende mogelijkheden:

1. Pythagoreïsche stemming (middeleeuwse stemming)
2. Middentoonstemming (renaissancestemming)
3. Werckmeister (barokstemming)
4. Gelijkzwevende stemming (pianoforte stemming)

De keuze voor een bepaalde stemming is afhankelijk van:

> de soort muziek die de organist speelt
> de gewenning van een stemming
> karaker van het orgel
> oorspronkelijke stemming van het orgel

Stemmen van Lippijpen (labialen)
Metalen pijpen kunnen worden gestemd afhankelijk van de soort pijp d.m.v.:

> stemrand
> stemkrul
> hoed
> stemring
> stemlap
> expression
> stemhoorn
> dichtgesoldeerd
> hoed

Houten pijpen kunnen worden gestemd afhankelijk van de soort pijp d.m.v.:

> stemschuif
> stemklep
> hoed / stop
> rolklep

Stemmen van Tongpijpen (linguanen)
Tongpijpen worden bijgestemd door de stemkruk omhoog of omlaag te tikken. Het bijstemmen van de tongwerken is nogal eens nodig, vooral bij temperatuurswisselingen. Hoewel daarbij de labialen van toonhoogte veranderen worden toch de tongwerken bijgestemd omdat deze geringer in aantal zijn. De organist moet dan ook instaat zijn om deze tongwerken zelf bij te stemmen.

Intonatie
Het klankkarakter van een orgelpijp wordt voornamelijk gevormd door de vorm, wijdte, labiumbreedte, opsnede en gebruikte materiaal. Toch is het noodzakelijk dit karakter door een precieze afwerking te vervolmaken en te egaliseren. Dit vereist naast een zeer geoefend oor ook om veel vakkennis en vakmanschap. Dit werk wordt voor een deel gedaan in de intoneerkamer van de orgelmakerij. De intonateur beschikt over een groot aantal gereedschappen om de voor- en eindintonatie te kunnen doen. Bij het intoneren van de labia worden de opsnede en stand van de labia en de kern geperfectioneerd, en bij de tongwerken wordt de tongbuiging door de intonateur geoptimaliseerd.

Bezoekers van het orgel bezochten ook

MMS_950x100

Let's make music!

Let's make music!Let's make music! is internetuitgever en initiatiefnemer van deze muziekportal. Let's make music! is een pro-actief en onafhankelijk projectbureau dat muziekbeoefening op eigen initiatief, met eigen middelen en projecten stimuleert.

website | www.muziekpromotie.nl

LMM_logo

Muziek maakt slim!

Muziek maakt slim!Muziek maken is leuk en bovendien hebben wetenschappelijke onderzoeken bewezen dat het een zeer positieve invloed heeft op de intelligentie en de sociale vaardigheden van kinderen. Meer info op onze projectwebsite.

website | www.muziekmaaktslim.nl

MMS_logo

Samen muziek maken!

smmWat doet muziek met kinderen en hoe kun je als ouders of opvoeders van kinderen muziekbeoefening op een eenvoudige manier integreren in de opvoeding? Op deze website geven we een aantal eenvoudige tips!

website | www.samenmuziekmaken.nl

SMM_logo_V2