Silent piano

Sinds enige jaren bestaan er zgn. silent piano's ofwel 'stille piano's'. Deze instrumenten zijn voorzien van een systeem, waarmee het instrument in een 'Silence-mode' gezet kan worden. Hierdoor kan de akoestische piano of vleugel in een handomdraai ook via hoofdtelefoon bespeeld worden. Zo kan de bespeler het instrument bespelen zonder iemand te storen.

Hoofdtelefoon
Alle silent piano's zijn uiteraard standaard voorzien van minimaal één (vaak twee) hoofdtelefoonaansluiting(en). Hier kan een normale hifi-hoofdtelefoon, met een grote plug (jackplug), op worden aangesloten. Sommige fabrikanten hebben een speciale hoofdtelefoon voor weergave van een digitale pianoklank ontwikkeld, om de weergave optimaal te maken.

Touché
Met name het touché (de aanslag) van een silent piano of vleugel is een sterk punt. Ook de digitale versie wordt via het traditionele pianomechaniek bespeeld. Hierdoor hoeft de bespeler zich niet aan te passen.

Voordelen
> optimaal gebruik van het instrument (2 in 1)
> neemt geen extra plaats in
> natuurgetrouwe en traditionele speelaard
> geluidloos studeren
> 24 per dag kunnen spelen
> meerdere uitbreidingsmogelijkheden (klanken, midi, computer)

Model verschillen
De prijsklasse van instrumenten voorzien van een silent-systeem is afhankelijk van de kwaliteit, hoogte en uitvoering. Belangrijke verschillen tussen merken en modellen zijn o.a.:

> Kwaliteitsklasse van de piano
> Model en uitvoering
> Aantal en kwaliteit van de klanken (samplekwaliteit)
> Andere functies zoals midi, sequencer etc.

Silent systeem
Bij het indrukken van een pedaal of hendel zorgt een stoplat ervoor dat de hamers de snaren niet meer raken, waardoor er geen klank wordt opgewekt. Onder de toetsen zitten elektronische elementen (bijv. sensoren) die registreren welke toets en met welke aamslagsterkte wordt ingedrukt. Dit signaal wordt door gegeven aan de klankmodule (kastje). Op deze module is een hoofdtelefoon aangesloten waardoor de bespeler nu een digitale pianoklank hoort.

Inschakeling
De inwerkingstelling van het silent systeem kan worden ingeschakeld door middel van het middelste pedaal of via een speciale hendel. Deze is dan bevestigd aan de onderkant van de klaviertafel.

Inbouw
Het inbouwen van dit systeem is van toepassing op zowel piano's als vleugels. Een nieuw instrument kan 'af-fabriek' van een systeem zijn voorzien, maar het systeem kan ook nadien worden ingebouwd. Hierdoor is het mogelijk dat iedere pianoliefhebber van deze nieuwe techniek gebruik kan maken.

Klankmodule
De sensors in het pianomechaniek geven een digitaal signaal door naar de klankmodule. Dit signaal bestaat o.a. uit de toon, aanslagsterkte, duur van de toon etc. Dit signaal komt binnen in de klankmodule en deze zet dit signaal om naar een digitale pianoklank (of andere klank). Via de hoofdtelefoon hoort de bespeler een zelfde klankkwaliteit als dat van een digitale piano. De mogelijkheden van de klankmodel is afhankelijk van het merk en het model. Sommige modules beschikken alleen over pianoklanken, andere over meerdere klanken en/of andere mogelijkheden zoals reverb of een sequencer.

Reverb
De meeste klankmodules beschikken over een reverb. Een reverb is een nabootsing van een nagalm van een bepaalde ruimte zoals bijvoorbeeld een huiskamer, podium, grote zaal of kerk. Hierdoor klinkt de klank minder 'droog'. Vaak is de diepte van de reverb ook nog instelbaar.

Presets (klanken / sounds / samples / voices)
Hoewel tegenwoordig de meeste klanken gesampeld zijn, onderscheiden merken en modellen zich o.a. in de sampletechniek. Sommige modules beschikken naast de pianoklank ook over andere klanken zoals klavecimbel, orgel, e-piano of strijkers/violen.

Brilliance
De digitale klank kan bij sommige modules naar wens worden ingesteld. Hierdoor kan de bespeler naar eigen smaak een klank iets milder of juist helderder maken.

Polyphony
Met deze term wordt de hoeveelheid noten aangegeven die gelijktijdig kunnen klinken. Bij een piano of vleugel is dat aantal 88. Een digitale piano heeft een beperkte polyphony van bijvoorbeeld 16, 32 of 64 noten. Bij quatre-mains spel of door het gebruik van pedaal (ook sequencer) kan dit aantal een belangrijke rol spelen.

Sequencer
Sommige modules beschikken ook nog over een eenvoudige sequencer. Een sequencer is een digitale opnamerecorder. De opnames worden opgenomen op verschillende sporen, meestal zijn dat er ongeveer 2 of 3. Zo kan de bespeler eerst de linkerhand opnemen, deze afspelen en daarbij de rechterhand meespelen of ook opnemen.

Onderhoud
Naast regulier onderhoud van het akoestische gedeelte (zie piano's en vleugels) en het normale onderhoud van een elektronisch muziekinstrument wordt de bespeler van een silent piano geconfronteerd met de stemmingsverschillen tussen het akoestische en het digitale gedeelte. Een juiste luchtvochtigheid en afregeling van het mechaniek vraagt bij een silent piano extra aandacht.

Merknamen
Enkele merknamen voor het 'Silent Systemen' zijn o.a.:

> AnyTime
> Day & Night
> Silent piano
> StillAcoustic Pianosystem
> Quiet-Time